A. Bello
Nakutaw ang tibook kadagatan
sa kasamok sa kaisdaan
nga nag ilog sa pamunoan
sa kahiladmang gingharian.
Ang apuhan sa mga Iho
nga maoy makagagahum
nagpamantala dayog bandilyo
alang sa dakong tigum.
Ang tuyo sa tigulang Iho
mao ang pagpilig maantigo
nga takus nila kasaligan
sa pamunoan sa kadagatan.
Ang mga isda naukay, nadasig,
usag-usa buut mokandidato,
apil ang nagpuyo sa hunasan,
ingon man nagsuksuk sa bato.
Nagmiting dayon ang mga Ibis
sa ibabaw sa dakung tampulong,
kusog nilang tanang lalis
ug ang buruka walay hunong.
Midagan, nahadlok ang Ulang,
kinuyogan sa daghang mga Uyap
ug hilabihan nilang tabang
kay mamatay na hinoon sa kuyap.
Daghang Kasag nag nangabuhi
sa ilang panag-away-away,
mga kuyamuy nila nangabanggi
sa sinalbahis nga pinaakay.
Unya nagpagarbo ang Banak
ug mibarog sa lapyahan,
kono siya hawod moagak
sa dagat nga kaisdaan.
Gimaldisyon sa tigulang Iho
ang garbosong Banak,
gipatongtong sa bato
ug nahimo dayong Tamasak.
Niini ang Bawo nalipay
ug ang pagdaog gipaniguro,
bisan unsa kono ang piniliay
hadlokan ang iyang sungo.
Lukso niya nga wala magkaigo,
walay sukod ang lolompayat,
misinggit: “Mabuhi si Don Bawo
nga mao nay Hari sa dagat.”
Ang lider niyag Boriring
gidak-an usab sa atay,
gipaburot kayo ang aping
nga makahilo ug makamatay.
Gitudlong kandidato si Agokoy,
alang sa pagkasacristan
kay sa siryales magtuboytuboy
sa panahon nga siya hunasan.
Apan si Agokoy wala mouyon,
sa iyang “nominacion” nasuko
kay dili siya kono Bugo
aron sa uban sakristanon.
Ang Bugo nga diha nagtambong
mibalus nianang mga pulong
gisikaran si Agokoy
ug kini dayon mikuyoy.
Gihimo na ang piniliay
sa dakung kagu liyang
ang Bawo hilabihang minatay
kay nakadaog ang Kagang.
Mitindog ang Kogita
miingon: “Protesta kita,”
kay ang piniliay mahugaw
ug ang matuod wala molutaw.
Tak-uma kanang baba, Kogita,
pulong sa bungotong Timbungan,
unsay hibaloan mo sa politika
nga mayo ka lang sa sumsuman?
Ang dagat nasamok, nagubut
ning inilugay sa katungdanan,
nasuko ang Bathalang magbubuut
ug gisilotan ang isdang tanan.
Dili na sila makakitag Langit,
ni makapuyo sa yuta ug hunasan,
ang dagat nga lawom, mangitngit
mao nay ilang puloy-anan.
Mao kini, ginoo magbabasa,
ang sangputanan sa piniliay:
dawo, hakog gani kita,
ulipnon gayud sa Panulay.
(1916)
0 comments